Zondag was een rotdag met het weer (
lluvia y tormentas), kon niet vertrekken dus blijven zitten in Biel. Eigenaar van het appartement is ook natuur- en stadsgids en stelt voor mijn onledige dag op te vullen met een 2 uur durende rondleiding in het dorp, hij heeft de sleutels van het
Palacio en de
iglesia de San Martin en weet elk kantje van de
judería van deskundige uitleg te voorzien. Hij zet me op de troon van Alfonso I El Batallador. "Als ik teveel babbel moet je 't zeggen" Ik zeg het, maar hij babbelt verder, de volle twee uur: alles over de toren, de koning Alfonso I die de enige échte eerste vorst van Aragón is (de Vechter zegt het al), de gotische kerk en de romaanse crypte, en dan langs elke deur in de judería.
Wist je dat er een
mesusa in de deurstijl zit, een spleet in de steen gehouwen, waarin het gebed van de dag opgerold in een houten kokertje wordt geklemd voor de hele dag, morgen een ander gebed; dat er in de steen een kruis gegriefd staat als de joodse bewoner zich heeft bekeerd; dat de meeste joden naar Navarra vertrokken in 1492 maar later meestal terugkeerden en zich (voor de schijn) bekeerden en dan een nieuwe naam moesten kiezen, waardoor hier héél véél mensen Navarro heten. De joden deden hier vooral ambachten: schoenmaker, wever, leerlooier, kleermaker. En ja... de rijkste van Biel was een jood, hij was bankier en steunde de reconquista, maar kreeg net zo goed stank voor dank.
De crypte
Vandaag in elk geval de kennis van het Spaans opgekrikt, het was een huzarenstukje om twee volle uren naar die ratelende praatbarak te luisteren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten